Raffaello Saracini M.Sc. 
Ψυχοθεραπευτής - Αθήνα

Η υπαρξιακή θεραπεία είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που επικεντρώνεται στο να βοηθήσει τα άτομα να βρουν νόημα και σκοπό στη ζωή, ιδίως μπροστά στις αναπόφευκτες προκλήσεις της ζωής, όπως ο θάνατος, η ελευθερία, η απομόνωση και η έλλειψη νοήματος. Αυτή η θεραπεία δεν στοχεύει στο να «διορθώσει» ζητήματα με την παραδοσιακή έννοια, αλλά μάλλον ενθαρρύνει τους πελάτες να εξερευνήσουν τα βαθύτερα ερωτήματα της ύπαρξης. Στην υπαρξιακή θεραπεία, ο θεραπευτής και ο πελάτης εργάζονται μαζί για να εξετάσουν πώς οι προσωπικές επιλογές, οι αξίες και τα συναισθήματα επηρεάζουν την αίσθηση του σκοπού και του νοήματος του ατόμου. Βοηθά τα άτομα να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τους για τις αβεβαιότητες της ζωής, ενώ παράλληλα τα ενδυναμώνει να αναλάβουν την ευθύνη για την ελευθερία τους να κάνουν επιλογές. Αυτός ο τύπος θεραπείας είναι ιδιαίτερα ωφέλιμος για άτομα που βιώνουν υπαρξιακές κρίσεις, μεταβάσεις ζωής ή μια διάχυτη αίσθηση δυσαρέσκειας με τη ζωή. Αντιμετωπίζοντας τις βασικές υπαρξιακές ανησυχίες, οι πελάτες συχνά αποκτούν μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού τους και την ικανότητά τους να περιηγηθούν στις προκλήσεις της ζωής με μεγαλύτερη σαφήνεια και ανθεκτικότητα.

Η φαινομενολογική θεραπεία επικεντρώνεται στην κατανόηση της υποκειμενικής εμπειρίας του ατόμου για τον κόσμο. Με ρίζες στη φιλοσοφική έννοια της φαινομενολογίας, η θεραπεία αυτή στοχεύει στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται την πραγματικότητά τους, αντί να επιδιώκει την αντικειμενική ανάλυση ή ερμηνεία των εμπειριών τους. Ο θεραπευτής υιοθετεί μια μη επικριτική, ανοιχτή στάση, επιτρέποντας στον πελάτη να περιγράψει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες του χωρίς να επιβάλλει εξωτερικές ερμηνείες. Η βασική αρχή της φαινομενολογικής θεραπείας είναι ότι η πραγματικότητα του κάθε ατόμου είναι μοναδική, και με τη διερεύνηση αυτής της προσωπικής πραγματικότητας, οι πελάτες μπορούν να αποκτήσουν βαθύτερη εικόνα για το πώς οι αντιλήψεις τους διαμορφώνουν τα συναισθήματα, τις συμπεριφορές και τις σχέσεις τους. Αυτή η προσέγγιση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τους πελάτες που επιδιώκουν να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και να κατανοήσουν τις εμπειρίες τους σε έναν πολύπλοκο κόσμο. Εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα ερμηνεύουν τις βιωμένες εμπειρίες τους, η φαινομενολογική θεραπεία τους βοηθά να αποσαφηνίσουν την κοσμοθεωρία τους, να αναγνωρίσουν μοτίβα και να αποκαλύψουν νέες δυνατότητες για αλλαγή και ανάπτυξη.

Η Θετική Ψυχολογία είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που εστιάζει όχι στο τι είναι «λάθος» αλλά στο τι είναι σωστό στα άτομα. Αντί να αντιμετωπίζει απλώς τα συμπτώματα της δυσφορίας, η Θετική Ψυχολογία ενθαρρύνει τους πελάτες να διερευνήσουν τα δυνατά τους σημεία, τις αξίες και τις πτυχές της ζωής που τους δίνουν νόημα και ικανοποίηση. Δίνει έμφαση στην καλλιέργεια θετικών συναισθημάτων, στην ανθεκτικότητα και στην ευημερία, βοηθώντας τους ανθρώπους όχι μόνο να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις αλλά και να ευημερήσουν. Αυτή η προσέγγιση ευθυγραμμίζεται με την πεποίθησή μου ότι η ψυχική υγεία δεν είναι απλώς η απουσία «διαταραχών», αλλά ένα ταξίδι προς μια πιο πλήρη, πλουσιότερη ζωή. Η Θετική Ψυχολογία συμπληρώνει μεθόδους όπως η Υπαρξιακή Θεραπεία, η οποία θέτει τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής, και η Θεραπεία Εστιασμένη στο Συναίσθημα (Emotion Focused Therapy - EFT), η οποία βοηθά τα άτομα να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους. Αξιοποιώντας τις εσωτερικές σας δυνάμεις και πόρους, η θεραπεία μπορεί να σας καθοδηγήσει προς μια ζωή με ισχυρότερο σκοπό, χαρά και συναισθηματική ισορροπία. Ο στόχος είναι να σας βοηθήσει να οικοδομήσετε ανθεκτικότητα, να βρείτε νόημα στις αντιξοότητες και να αναπτύξετε μια πιο δυναμική σχέση με τις αναπόφευκτες προκλήσεις της ζωής.

Η Θεραπεία Εστιασμένη στο Συναίσθημα ( Emotion Focused Therapy - EFT) είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που επικεντρώνεται στην κατανόηση και την επεξεργασία των συναισθημάτων για την προώθηση της προσωπικής θεραπείας και ανάπτυξης. Η EFT θεωρεί τα συναισθήματα ως το κλειδί για την κατανόηση του εαυτού μας και την επίλυση των εσωτερικών συγκρούσεων. Ο στόχος δεν είναι απλώς η διαχείριση ή ο έλεγχος των συναισθημάτων, αλλά ο μετασχηματισμός τους με τρόπους που ενδυναμώνουν τα άτομα. Στη θεραπεία, οι πελάτες καθοδηγούνται ώστε να βιώσουν πλήρως και να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους. Αυτή η διαδικασία βοηθά στην αποκάλυψη των βαθύτερων συναισθηματικών μοτίβων που συμβάλλουν σε προσωπικές δυσκολίες, όπως το άγχος, η κατάθλιψη ή οι δυσκολίες στις σχέσεις. Με τη βαθιά επαφή με αυτά τα συναισθήματα, οι πελάτες μπορούν να μάθουν να απελευθερώνουν τα επώδυνα συναισθήματα και να αναπτύσσουν υγιέστερες, πιο εποικοδομητικές αντιδράσεις. Το EFT είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για άτομα που αισθάνονται αποσυνδεδεμένα από τα συναισθήματά τους ή καταβεβλημένα από αυτά. Δίνει έμφαση στη συμπόνια και στη σημασία της δημιουργίας ενός ασφαλούς χώρου όπου οι πελάτες μπορούν να εξερευνήσουν το συναισθηματικό τους κόσμο χωρίς το φόβο της κρίσης. Αυτή η προσέγγιση χρησιμοποιείται συχνά για άτομα που παλεύουν με άλυτα τραύματα, συναισθηματική ρύθμιση ή διαπροσωπικά ζητήματα, προσφέροντας βαθιά, διαρκή αλλαγή μέσω της συναισθηματικής επίγνωσης και μεταμόρφωσης.

Η ενσυνειδητότητα είναι η πρακτική της πλήρους παρουσίας και επίγνωσης της τρέχουσας στιγμής χωρίς κρίση. Περιλαμβάνει την προσοχή στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις σωματικές σας αισθήσεις, διατηρώντας παράλληλα μια στάση ανοιχτότητας και περιέργειας. Με τις ρίζες της στις αρχαίες παραδόσεις του διαλογισμού, η ενσυνειδητότητα σας βοηθά να βγείτε από τις αυτόματες αντιδράσεις, να μειώσετε το στρες και να καλλιεργήσετε βαθύτερη αυτογνωσία. Μέσω της τακτικής εξάσκησης της ενσυνειδητότητας, μπορείτε να αναπτύξετε μεγαλύτερη συναισθηματική ισορροπία, ανθεκτικότητα και σαφήνεια στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της ζωής. Είτε χρησιμοποιείται μόνη της είτε ενσωματώνεται στη θεραπεία, η ενσυνειδητότητα σας δίνει τη δυνατότητα να ζείτε πιο συνειδητά και ουσιαστικά.

Η τεχνική Flash είναι μια αυτόνομη θεραπεία τραύματος που επιτρέπει στα άτομα να επεξεργάζονται επώδυνες αναμνήσεις χωρίς να έρχονται σε άμεση επαφή με αυτές. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές θεραπείες τραύματος, οι οποίες συχνά περιλαμβάνουν την αναβίωση οδυνηρών εμπειριών, η Τεχνική Flash βοηθά τους πελάτες να επεξεργαστούν το τραύμα με ασφάλεια εστιάζοντας σε θετικές ή ουδέτερες εικόνες. Ο θεραπευτής εισάγει εν συντομία «αναλαμπές» της τραυματικής ανάμνησης σε μικρές, διαχειρίσιμες δόσεις, μειώνοντας τη συναισθηματική ένταση που συνδέεται με αυτήν. Αναπτυγμένη ως παρακλάδι του EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), η τεχνική Flash είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του τραύματος. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανεξάρτητα για τους πελάτες που δυσκολεύονται να εμπλακούν με πιο έντονες θεραπευτικές μεθόδους. Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η ήπια προσέγγιση μπορεί να μειώσει γρήγορα τη συναισθηματική φόρτιση του τραύματος, επιτρέποντας στους πελάτες να αναρρώσουν ταχύτερα χωρίς τη συναισθηματική υπερφόρτωση που συχνά συνδέεται με την παραδοσιακή επεξεργασία του τραύματος. Η τεχνική αυτή είναι κατάλληλη για άτομα που αντιμετωπίζουν διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), φοβίες ή άλλες καταστάσεις που σχετίζονται με το τραύμα. Προσφέρει έναν μη παρεμβατικό, φιλικό προς τον πελάτη τρόπο επεξεργασίας και επούλωσης του τραύματος, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τη συναισθηματική φόρτιση.

Το άγχος είναι μια φυσική αντίδραση στο στρες, αλλά όταν γίνεται χρόνιο ή υπερβολικό, μπορεί να επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής. Τα άτομα με άγχος συχνά βιώνουν επίμονη ανησυχία, φόβο ή τρόμο, ακόμη και σε καταστάσεις που δεν φαίνονται απειλητικές. Τα συμπτώματα του άγχους μπορεί να είναι τόσο συναισθηματικά όσο και σωματικά, και κυμαίνονται από ευερεθιστότητα, ανησυχία και συνεχή ανησυχία έως σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, δύσπνοια και δυσκολία στον ύπνο. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να βιώνουν συγκεκριμένες μορφές άγχους, όπως κρίσεις πανικού, κοινωνικό άγχος ή φοβίες. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να δυσχεράνουν την εμπλοκή σε καθημερινές δραστηριότητες, από την παρακολούθηση της εργασίας έως τη διατήρηση σχέσεων. Η θεραπεία για το άγχος συχνά επικεντρώνεται στον εντοπισμό των μοτίβων σκέψης που τροφοδοτούν το άγχος, στην εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης και στην ανάπτυξη μηχανισμών αντιμετώπισης. Μέσω της θεραπείας, τα άτομα μπορούν σταδιακά να μάθουν να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους, να μειώνουν το άγχος και να ανακτούν τον έλεγχο της ζωής τους. Συνεργαζόμενοι με έναν θεραπευτή, οι πελάτες μπορούν να διερευνήσουν τις υποκείμενες αιτίες του άγχους και να αναπτύξουν ανθεκτικότητα ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.

Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό, έντονο επεισόδιο τρόμου ή δυσφορίας που μπορεί να εκδηλωθεί χωρίς προειδοποίηση. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, τα άτομα συχνά εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, πόνο στο στήθος, δύσπνοια, ζάλη, εφίδρωση ή αίσθημα πνιγμού. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι τόσο έντονα που πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι παθαίνουν καρδιακή προσβολή ή ότι χάνουν τον έλεγχο, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω τον φόβο. Συναισθηματικά, οι κρίσεις πανικού μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα καταστροφής, αποσύνδεσης από την πραγματικότητα ή έντονη επιθυμία να ξεφύγουν από την κατάσταση. Από τη σκοπιά της υπαρξιακής θεραπείας, οι κρίσεις πανικού μπορεί να αντανακλούν ένα βαθύτερο υπαρξιακό άγχος - φόβους για το θάνατο, την απομόνωση ή την έλλειψη νοήματος. Η θεραπεία επικεντρώνεται στο να βοηθήσει τα άτομα να διερευνήσουν αυτές τις υποκείμενες ανησυχίες και να αναπτύξουν μια πιο ενδυναμωμένη σχέση με το άγχος τους. Κατανοώντας ότι ο πανικός είναι συχνά μια αντίδραση σε βαθύτερους φόβους για τις αβεβαιότητες της ζωής, οι πελάτες μπορούν να επεξεργαστούν αυτά τα υπαρξιακά ζητήματα και να μειώσουν τη συχνότητα των κρίσεων πανικού. Η Θεραπεία Εστιασμένη στο Συναίσθημα (Emotion Focused Therapy - EFT) αντιμετωπίζει τα συναισθήματα που προκαλούν τον πανικό, βοηθώντας τα άτομα να επεξεργαστούν τα βαθύτερα συναισθήματα φόβου, θλίψης ή αδυναμίας που συμβάλλουν στις κρίσεις. Οι τεχνικές ενσυνειδητότητας (Mindfulness) είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των κρίσεων πανικού, διδάσκοντας στους πελάτες να παραμένουν παρόντες και ήρεμοι, μειώνοντας τη δύναμη του πανικού. Η τεχνική Flash (Flash Tecnique) μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την απευαισθητοποίηση των έντονων συναισθηματικών ερεθισμάτων που σχετίζονται με τον πανικό, παρέχοντας γρήγορη και αποτελεσματική ανακούφιση χωρίς την ανάγκη να ξαναζήσουμε το τραύμα. Η θεραπεία προσφέρει έναν τρόπο όχι μόνο για τη διαχείριση των σωματικών συμπτωμάτων των κρίσεων πανικού, αλλά και για την επίλυση των συναισθηματικών και υπαρξιακών ανησυχιών που τις οδηγούν, βοηθώντας τους πελάτες να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους.

Η κατάθλιψη είναι μια σύνθετη κατάσταση ψυχικής υγείας που υπερβαίνει την περιστασιακή θλίψη. Περιλαμβάνει παρατεταμένα συναισθήματα κενού, απελπισίας ή αδιαφορίας για τη ζωή, που συχνά διαρκούν για εβδομάδες, μήνες ή και περισσότερο. Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να παλεύουν με χαμηλή ενέργεια, δυσκολία συγκέντρωσης και έλλειψη κινήτρων για να ολοκληρώσουν ακόμη και απλές εργασίες. Μπορεί να χάσουν το ενδιαφέρον τους για χόμπι ή δραστηριότητες που κάποτε τους άρεσαν και μπορεί να παρουσιάσουν αλλαγές στην όρεξη ή στις συνήθειες του ύπνου. Για ορισμένους, η κατάθλιψη μπορεί να μοιάζει με βαρύ φορτίο που θολώνει κάθε πτυχή της ζωής, καθιστώντας δύσκολο να δουν μια διέξοδο προς τα εμπρός. Η θεραπεία για την κατάθλιψη βοηθά τα άτομα να ξεδιπλώσουν αυτά τα συναισθήματα, να εντοπίσουν τα αρνητικά μοτίβα σκέψης και να επεξεργαστούν τυχόν υποβόσκοντα συναισθηματικό πόνο. Διάφορες θεραπευτικές τεχνικές, όπως η ενσυνειδητότητα ή η υπαρξιακή θεραπεία, μπορούν να βοηθήσουν τους πελάτες να αμφισβητήσουν τις μη χρήσιμες πεποιθήσεις και να ανακαλύψουν εκ νέου τον σκοπό και τη χαρά. Με την πάροδο του χρόνου, η θεραπεία παρέχει εργαλεία για τη διαχείριση της κατάθλιψης και τη βελτίωση της συναισθηματικής ευημερίας του ατόμου, προσφέροντας ελπίδα και θεραπεία σε αυτό που συχνά μπορεί να μοιάζει με μια απομονωτική εμπειρία.

Το τραύμα μπορεί να προκύψει από εμπειρίες που υπερβαίνουν την ικανότητα του ατόμου να αντιμετωπίσει, όπως η κακοποίηση, τα ατυχήματα ή η ξαφνική απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Για ορισμένους, το τραύμα οδηγεί σε διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), όπου οι αναμνήσεις, οι εφιάλτες ή οι επίμονες σκέψεις δημιουργούν την αίσθηση ότι το τραύμα ξαναζεί ξανά και ξανά. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υπερένταση, το συναισθηματικό μούδιασμα ή την αποφυγή οτιδήποτε θυμίζει το τραύμα. Η τεχνική Flash είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση του τραύματος, επιτρέποντας στα άτομα να μειώσουν τη συναισθηματική ένταση των τραυματικών αναμνήσεων χωρίς να τις ξαναζήσουν άμεσα. Στην υπαρξιακή θεραπεία, το τραύμα διερευνάται όχι μόνο ως γεγονός, αλλά από την άποψη της επίδρασής του στην αίσθηση του εαυτού και του σκοπού του ατόμου. Η θεραπεία προσφέρει έναν ασφαλή χώρο για την επεξεργασία αυτών των εμπειριών, επιτρέποντας στα άτομα να ανακτήσουν την αίσθηση του ελέγχου και του νοήματος. Η Θεραπεία Εστιασμένη στο Συναίσθημα (Emotion Focused Therapy - EFT) βοηθά περαιτέρω, αντιμετωπίζοντας τα βαθιά συναισθήματα που συνδέονται με το τραύμα, ενώ η ενσυνειδητότητα (Mindfulness) βοηθά να παραμείνουμε προσγειωμένοι στο παρόν, μειώνοντας τη συναισθηματική φόρτιση των τραυματικών αναμνήσεων.

Η υπαρξιακή κρίση είναι μια βαθιά και συχνά αποπροσανατολιστική περίοδος αμφισβήτησης και αβεβαιότητας σχετικά με το νόημα, τον σκοπό και την κατεύθυνση της ζωής. Συνήθως προκύπτει όταν τα άτομα αντιμετωπίζουν σημαντικές μεταβάσεις ή απώλειες στη ζωή τους ή όταν αντιμετωπίζουν βαθιές ανησυχίες σχετικά με τη θνητότητα, την ελευθερία ή την ταυτότητα. Σε αντίθεση με άλλες μορφές άγχους, η υπαρξιακή κρίση δεν έχει τις ρίζες της σε εξωτερικά προβλήματα αλλά σε βαθύτερα, πιο φιλοσοφικά ερωτήματα: Γιατί είμαι εδώ; Τι δίνει νόημα στη ζωή μου; Πώς αντιμετωπίζω την αβεβαιότητα και τον θάνατο; Πολλοί άνθρωποι βιώνουν υπαρξιακές κρίσεις σε στιγμές σημαντικών αλλαγών -όπως η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια αλλαγή καριέρας ή μια προσωπική αλλαγή- όταν οι δομές ή οι πεποιθήσεις που κάποτε έδιναν νόημα στη ζωή τους αρχίζουν να καταρρέουν. Αυτές οι κρίσεις μπορεί να προκαλέσουν συναισθήματα άγχους, απομόνωσης ή ακόμη και απελπισίας, καθώς οι άνθρωποι παλεύουν με τη θεμελιώδη θέση τους στον κόσμο. Η υπαρξιακή θεραπεία προσφέρει ένα χώρο για να εξερευνήσει κανείς αυτά τα ερωτήματα χωρίς να προσφέρει εύκολες απαντήσεις ή γρήγορες λύσεις. Αντίθετα, ενθαρρύνει τα άτομα να αντιμετωπίσουν την ελευθερία τους, να αναλάβουν την ευθύνη για τις επιλογές τους και να δημιουργήσουν ενεργά νόημα στη ζωή τους. Αναγνωρίζοντας τις εγγενείς αβεβαιότητες της ύπαρξης, η θεραπεία βοηθά τα άτομα να επαναπροσδιορίσουν τους αγώνες τους ως ευκαιρίες για ανάπτυξη και αυτογνωσία. Αντί να αποτελεί ένδειξη δυσλειτουργίας, η υπαρξιακή κρίση θεωρείται ως ένα σημαντικό, αν και δύσκολο, βήμα στην αναζήτηση μιας πιο αυθεντικής και ουσιαστικής ζωής. Αυτή η διαδικασία συχνά συνδυάζεται με τη Θεραπεία Εστιασμένη στο Συναίσθημα (Emotion Focused Therapy - EFT), η οποία βοηθά τα άτομα να εξερευνήσουν τα βαθιά συναισθήματα που κρύβονται πίσω από τους υπαρξιακούς τους φόβους, και με τη ενσυνειδητότητα (Mindfulness), η οποία διδάσκει την παρουσία και την αποδοχή μέσα στην αβεβαιότητα.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση χαρακτηρίζεται από έλλειψη αυτοπεποίθησης ή αυτοεκτίμησης, οδηγώντας συχνά τα άτομα να πιστεύουν ότι δεν είναι αρκετά καλοί ή ότι δεν αξίζουν την επιτυχία ή την ευτυχία. Αυτό μπορεί να προέρχεται από εμπειρίες του παρελθόντος, όπως κριτική, απόρριψη ή αποτυχία, οι οποίες δημιουργούν ένα μοτίβο αρνητικής αυτοαντίληψης. Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να δυσκολεύονται να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, να πάρουν ρίσκα ή να δημιουργήσουν ικανοποιητικές σχέσεις. Η υπαρξιακή θεραπεία διερευνά πώς αυτά τα συναισθήματα σχετίζονται με την αίσθηση της ταυτότητας και του σκοπού του ατόμου, βοηθώντας τα άτομα να αντιμετωπίσουν την αυτοαμφισβήτηση τους και να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους. Η Θεραπεία Εστιασμένη στο Συναίσθημα (Emotion Focused Therapy - EFT) στοχεύει στον εντοπισμό και τον μετασχηματισμό του βαθύ συναισθηματικού πόνου που τροφοδοτεί τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, όπως η ντροπή ή ο φόβος της απόρριψης. Οι προσεγγίσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα (Minfulness) μπορούν επίσης να βοηθήσουν τα άτομα να αναπτύξουν μια πιο συμπονετική και αποδεκτή άποψη για τον εαυτό τους, σπάζοντας τον κύκλο της αρνητικής αυτο-ομιλίας. Η θεραπεία παρέχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για την ανοικοδόμηση της αυτοπεποίθησης και την αναγνώριση των δυνατών σημείων του ατόμου.